Kresy -skąd się wzięli Sami Swoi

[MUTT]

Dziękuję Ci , Tomku !!!
Zdrowia !
Mutt

[dawid8210]

Czyta się na jednym wdechu

[Mhv]

Dzięki za kolejną opowieść

[renant]

Jak zwykle, wciągająca opowieść. Z niecierpliwieniem czekam na ciąg dalszy.

[ATomek]

lacho.jpg

Nieprzypadkowo zacząłem snuć opowieść od Bohatyrowicz, gdyż ich spokój jest w kontraście dla postępujących wydarzeń naszej historii.
Bohatyrowicze to miejsce jawiące się jako pierwotne, dziewicze, założone przez chłopa- Jana i szlachciankę- Cecylię- niepoprawnych romantyków uciekających od obowiązujących konwenansów początku XVIIIw. Zresztą mezalians był wpisany na stałe również w kolejne pokolenia: Marta z Anzelmem i Justyna Orzelska z Janem...
Bohatyrowicze to ostoja wolności, miłości i ciężkiej pracy osadników, z dala od świata, nagrodzona przez króla herbem i szlachectwem.
To świetlane czasy spokoju i dostatku, wzrostu i rozwoju.
Duma Bohatyrowiczów z samostanowienia i własnych korzeni wytwarzała swoistą miejscową szczerość, bezpośredniość ale i świadomość i gorący patriotyzm wspierający Ojczyznę w potrzebie.
Tak scharakteryzowane Bohatyrowicze są symbolem ogromnej ilości zaścianków szlacheckich składających się na całą przedrozbiorową Rzeczpospolitą.

Ówczesne Polskie realia to reformatorskie działania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, które doprowadziły do interwencji Rosji "w obronie ustroju Rzeczypospolitej".
Przeciwko mieszaniu się Rosji w polskie sprawy i wkroczeniu jej wojsk wybuchło pierwsze i jedyne szlacheckie powstanie zwane Konfederacją Barską 1768-1772

kamień.jpg

Stołowicze- kamień z tablicą upamiętniającą bitwę konfederatów pod dowództwem hetmana wielkiego litewskiego Kazimierza Ogińskiego z rosyjskim oddziałem gen. Suworowa
w 1771.

Konfederaci nie zdołali zatrzymać carskich wojsk i w obliczu kryzysu nastąpił w 1772 I rozbiór Polski pomiędzy Rosję, Prusy i Austrię.


Czasy te pięknie opisuje Waldemar Łysiak w książce "Milczące psy"tak właśnie określając zdrajców narodu, carskich jurgeldników.



Chruszówka Rejtanów.
Charakterystyczną postacią protestującą przeciw zdradzie interesów Polski był Tadeusz Rejtan, były konfederata barski. Na pierwszej sesji sejmowej 1773 przeciwstawiał się legalizacji traktatu rozbiorowego. Protestował uniemożliwiając wyjście z Sejmu sygnatariuszom rozbioru, wołając do nich: "Chyba po moim trupie!" Jako poseł wierny był przysiędze bronić całości Polski z narażeniem życia i mienia.

Chruszówka to rodzinny klejnot rodziny Rejtanów już od połowy XVIIw aż do IIWŚ.
Była podarunkiem wdzięczności od króla Jana III Sobieskiego.
Znany mi wcześniej ze zdjęć obskórny budynek dworu nie zachęcał do odwiedzin. Jak wielkie było moje zdziwienie, kiedy teraz zastałem dwór w remoncie. Piękne położenie w starym, lipowym parku nad stawami i część zachowanej infrastruktury mówi o zamożności i przedsiębiorczości rodu. Ostatnia właścicielka po wejściu Rosjan w 1939 zesłana na sybir, gdzie zmarła z wycieńczenia.

Innym niepokornym w rodzinie był prawnuk Tadeusza Rejtana, poseł na sejm z 1921, który podczas posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej protestował przeciw postanowieniom traktatu ryskiego pozostawiającego za granicą na pastwę Rosjan setki tysięcy Polaków. Został zamordowany zaraz po wkroczeniu sowietów w 1939.
Kolejną niepokorną znaną postacią z Hruszówki jest ksiądz Sławomir Żarski, który posługując w mojej parafii prywatnie miał mnie i Asi udzielić ślubu, a oficjalnie generał brygady, były kapelan, biskup polowy WP. Dobrze rokującą karierę stracił w dniu Święta Niepodległości jednym kazaniem w obecności prezydenta, wytykając rządzącym działanie z niskich pobudek.

Z zabudowań dworskich Gruszówki zachowała się kamienna "denaturnia" i oficyna, w której Tadeusz Rejtan mieszkał oszalały losem Polski aż do samobójczej śmierci w 38 roku życia. Wyobrażał sobie, że idą po niego rosyjscy siepacze i szkłem z okiennego witraża podciął sobie żyły.
Jako samobójca, nie mógł być pochowany na cmentarzu, więc spoczął pod wielkim grabem w pobliżu dworu. Po latach jego szczątki wraz z innymi Rejtanami przeniesiono do kaplicy o kilkaset metrów pod las, naprzeciw dworu w stronę Lachowicz, gdzie jest kamień z tablicą ich upamiętniający. Niestety będąc tam nie wiedziałem o tym i zdjęcie będzie kiedyś przy okazji.

dwór.jpg

[Dario]

Tomek. Dzięki za kolejny odcinek.

Mała uwaga.
Jan i Cecylia, protoplasci Bohatyrowiczów, to romantyczna historia z XVI wieku (Zygmunt August) a nie jak piszesz z XVIII.
Czekam na kontynuację!

[ATomek]

Napisał Dario

Tomek. Dzięki za kolejny odcinek.

Mała uwaga.
Jan i Cecylia, protoplasci Bohatyrowiczów, to romantyczna historia z XVI wieku (Zygmunt August) a nie jak piszesz z XVIII.
Czekam na kontynuację!

Dzięki, Czarnuchu jednak ktoś dokładnie czyta

Bohatyrowicze to przykład przenikania legendy do rzeczywistości, a może odwrotnie? Wszak żyją potomkowie. Często prawda przetrwa właśnie dzięki legendzie.

Masz rację Dario co do Zygmunta Augusta i czasu z powieści- najpewniej pomyliłem Augustów.
Pisałem z pamięci, a myślami byłem przy tym, że w rzeczywistości zaścianek Bohatyrowicze został wydzielony ze wschodniej części wsi Samostrzelniki, tej od strony Miniewicz dopiero w XVIIIw.

Tam gdzieś trzeba szukać miejsca po ławeczce Orzeszkowej by spojrzeć "jej spojrzeniem".

mapa.jpg
mapa z 1926

samostr.jpg

Od grobu Jana i Cecylii, kilkanaście metrów po zejściu ze stromych schodów idąc chaszczami w kierunku brzegu Niemna, na skarpie, w krzakach ukryta jest tablica potwierdzająca istnienie i wcześniejszą nazwę Samostrielniki.

W tym miejscu, tam na nadniemeńskiej skarpie nie tylko ja uległem romantyzmowi, a wtedy różnice czasowe i to, co jest prawdą a co legendą jest nieistotne.

romant.jpg

Tak Malory. Właśnie tam, na tej skarpie myślałem o niej- czego franca zaczęła brać olej? ma przejechane dopiero 190 000km.
I o tym, że jest sensowniejsze wykorzystanie Afryki: Afryka na kostkach...
Pozdrawiam czytaczy!

[Mallory]

Atom, czy istnieje bardziej sensowne wykorzystanie Afryki niż Twoje?
Zastanawiam się.

[matjas]

jako, że płynie we mnie nieco Grodnieńskiej krwi postanowiłem się odezwać po raz kolejny zbierając koparę z podłogi na widok, Twojej opowieści i zdjątek.

historia mojej rodziny toczyła sie między Bohaterami Polnymi a Leśnymi. Niegdyś jedno, po wojnie podzielone. podobno z Polnych pochodził mój dziadek, Józef. podobno w Leśnych mieszkał jego kuzyn, potem Stryj mojego Ojca, który działał w ruchu oporu pod ps. Wieloryb.

trochę o tym tutaj:

http://akklub.pl/publikacje/augustow...ie-powojennym/

mam ogromny sentyment do Grodna przez Ojca. parę razy tam byłem jako dzieciak a ostatni raz w 1996roku. została tam jeszcze rodzina - niestety siostra Ojca już nie żyje a to była osobowość.

na wschodzie Grodna płynie rzeka Łososianka, są nad nią ruiny młyna i tartaku gdzie wychował się mój ojciec. jak pomyślę o jej nazwie i że łososie już nią nigdy nie popłyną to łza się w oku kręci.

od lat planuję sie wybrać na eksplorację Białorusi i odwiedziny Grodna motocyklem. teraz nie wiem czy to dobry pomysł ale czy kolejne lata przyniosą jakieś radykalne zmiany na lepsze?

[ATomek]

Matias i nie tylko. Bohatery Leśne Nowe, czy Stare?

Baza miejscowości kresowych:
https://www.kami.net.pl/kresy/

Miłego dnia