Czy w przeddzień Święta Niepodległości można napisać coś na temat a jednocześnie związanego z najbliższą okolicą Huty Pieniackiej?
Na poprzedniej stronie opisałem odnalezione miejsce po zrujnowanym dworze w dawnej Hucie Szklanej, odległym o 3km od HP.
Dziś, kiedy miejsce porastają przepastne lasy, a jedyną drogą dostępu jest błotnisty leśny dukt, trudno uświadomić sobie, że zamieszkiwał je wybitny człowiek.
Na jego leśny majątek składał się wspomniany dwór, młyn, dwa do dziś widoczne rybne stawy i tartak. Sąsiadował z 400 morgami pól dla weteranów- inwalidów wojennych, wydzielonych przez ostatniego właściciela państwa Pieniaki.
Cały wielki okoliczny obszar wniosła w swoim wianie jedna z jego córek- Magdalena Cieńska i zamieszkała tu w 1927 wraz z mężem Edwardem Dubanowiczem, wybitnym prawnikiem, profesorem i wykładowcą prawa politycznego na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918, jako senator i przewodniczący prac Komisji Konstytucyjnej, Dubanowicz wdrażał reguły ustroju demokratycznego, tworzył podstawy samorządu terytorialnego, określał obowiązki obywateli wobec państwa i za jego sprawą do polskiej Konstytucji została wpisana nazwa Rzeczpospolita.
Wojenne losy Dubanowiczów, niczym nie różnią się od losów tysięcy polskiej inteligencji.
Trzy tygodnie po wkroczeniu w 1939 do Polski Armii Czerwonej, został przez NKWD wyrzucony z dworu w Hucie Szklanej i niebawem wraz z żoną i dziećmi zesłany do pracy w sowchozie w Kazachstanie.
Uwolniony w 1942, przez Irak dostał się do Anglii i podjął pracę w Komisji Prac Ustawodawczych Ministerstwa Sprawiedliwości RP, pisząc projekty ustaw ustrojowych. Zmarł w 1943, wyniszczony ciężkimi warunkami na zesłaniu.
Edward Dubanowicz to postać, która wywarła znaczący wpływ na ustrój naszego państwa po odzyskaniu niepodległości.
Coraz bardziej zadziwia mnie historyczne bogactwo okolicy HP.
Z dniem rocznicy Niepodległości Rzeczpospolitej życzę Wam poczucia dumy narodowej.
|